Het gedrag van effectenbeurzen sinds Corona

Geschreven door Hans Wiebes

Beurzen en grote gebeurtenissen; natuurlijk zit er een direct verband tussen. Als het om grote crises uit het recentere verleden betreft weten velen van u ongetwijfeld welke dat, naast een aantal kleinere, zijn:

• Black Monday in 1987
• De Oliecrisis in 1993
• De dotcom crisis in 2001
• De vastgoed/bankencrisis uit 2008

Opvallend hierbij is dat er tussen deze beursdips steeds ongeveer 7 jaar zat, wat dat betreft ging het al een tijd goed. Maar eerst het goede bericht, beurzen herstellen altijd na zo’n crisis:

Bron: Index Capital

Dus dat is geruststellend: stap na een crisis vooral niet uit aandelen, want het verleden heeft bewezen dat er herstel komt, dat het verlies meer dan goed maakt. Maar veel beleggers raken dan in paniek, getuige het onderstaande plaatje.

De psychologie van de particuliere belegger

Eén van de belangrijke nadelen van zelf beleggen, is de invloed die emotie en gebrek aan discipline op de beleggingsbeslissingen heeft. En deze emotie leidt meestal tot verkeerde beslissingen (bron: Index Capital).

Waarom geen beurscrisis in 2015?

Zoals eerder opgemerkt, had er eigenlijk rond 2015 al een beurscrisis moeten zijn, hoe kan het dat dit niet is gebeurd? Dit heeft alles te maken met het feit dat centrale banken als de ECB (Europese Centrale Bank) en de Fed (Federal Reserve Board, VS) duizelingwekkende bedragen hebben vrijgemaakt door middel van het opkopen van obligaties. Hieronder een indicatie:

ECB 2014 – 2018: 2.575 miljard euro (2.575.000.000.000)

Het hele idee is schuldpapier omruilen voor geld. Banken, verzekeraars, vermogensbeheerders en beleggers kunnen met het vrij gespeelde geld aan de slag met leningen en kredieten voor bedrijven en consumenten om zo de economie een boost te geven. Daarmee zouden investeringen toenemen, er zouden meer banen komen, de inkomens en dus de koopkracht zouden stijgen en de inflatie zou worden aangewakkerd, richting de door de ECB gewenste twee procent.

Een bejubeld en een verguisd programma. Armlastige eurolanden zijn blij met de financiële steun. Geld wordt goedkoper en makkelijker beschikbaar, zodat de kosten om schuld te financieren dalen. Financieel en economisch sterkere eurolanden, zoals Duitsland en Nederland, vinden het monetair geschut draconisch. Deze tegenstelling is op het moment van het schrijven van dit artikel weer volop actueel.

Fed 2014-2018: jaarlijks 1.200 miljard (1.200.000.000.000) US-dollar

De Fed kocht maandelijks voor 45 miljard dollar staatsobligaties en voor 40 miljard dollar verpakte hypotheekleningen van banken.

De duizelingwekkende hoeveelheid geld leidt tot zeepbellen en de koersstijgingen op de beurzen gedurende de afgelopen ruim 10 jaar waren daar een voorbeeld van. Daarnaast leidde het tot forse rentedalingen, die tot de dag van vandaag voortduren en waarbij de rente op banktegoeden 0 % of zelfs negatief bedraagt.

Waren de koersstijgingen voorspelbaar?

Ja en nee. Twee mooie voorbeelden over ‘voorspellen’ door ‘kenners’.

Voorbeeld 1: komt er een crash?

In juni 2007 (zes weken voordat de grootste kredietcrisis ooit uitbrak) waren 37 grote vermogensbeheerders bijeen op een beleggingsconferentie in de Verenigde Staten. Dit gezelschap van ‘professionals’ had voor hun cliënten op dat moment maar liefst een bedrag groot EUR 4.600.000.000.000 onder beheer. Aan hen werd de vraag gesteld: verwacht u de komende twee jaar een flinke daling van de aandelenkoersen? 84% gaf als antwoord: nee.

Voorbeeld 2: wat gaat de rente doen?

Het advies van vrijwel alle ‘professionals’ in de afgelopen jaren voor obligaties was: “blijf er vanaf!”. Door de zeer lage rente verwachtte men massaal dat de kans op een goed obligatierendement nihil zou zijn. Tegen de verwachting in daalde de rente echter verder. De afgelopen jaren waren vrijwel allemaal uitstekende obligatiejaren met rendementen tot wel 12%….

Hilarisch is en blijft het verhaal over beursgorilla Jacko (bij Hofam Fim nogal eens verteld): Sinds de millenniumwisseling heeft Jacko zijn vermogen meer dan verdubbeld (+147%). En dat zonder dividenden mee te tellen (die telt de AEX ook niet mee). De AEX-index staat nog altijd ónder het niveau van 1 januari 2000. De eerste beleggingsadviseur die de beursindex structureel verslaat die moet nog geboren worden.

Daar er zoals eerder toegelicht, sprake was van alsmaar lagere rentes en enorme hoeveelheden “zoekend geld”, heeft dit effect wel degelijk invloed gehad op de beurskoersen: geld zoekt altijd naar de beste combinatie van rendement en risico.

En toen was daar de Corona-crisis….

Een ‘zwarte zwaan’ zo mag deze verschrikkelijke crisis gerust worden genoemd. Totaal onvoorspelbaar en niemand had op een crisis in deze vorm gerekend. En hoe reageerden de beurzen ? Hieronder een paar plaatjes.

Allereerst de AEX index

En dan de Dow-Jones Industrial

Bron: Het Financiële Dagblad

Ook in deze plaatjes valt op dat het herstel snel is ingezet. Wat echter het meest opvalt is de volatiliteit (= beweeglijkheid) op de beurzen. Deze wordt gemeten met behulp van de zogenaamde “volatiliteitsindex”. De verwachte volatiliteit kan berekend worden. Hoe hoger deze waarde is, hoe meer beweging de markt als geheel lijkt te verwachten. Een volatiliteitsindex geeft een indicatie van de waarschijnlijkheid van plotselinge, onverwachte prijsbewegingen van een bepaalde markt of de relatieve instabiliteit ervan. Doorgaans wordt beweging geassocieerd met risico, en functioneert de verwachte volatiliteit als een angstbarometer van de beurs.

En dat valt op: de enorme beweeglijkheid van de beurs, maar als belegger kan je daar ook van profiteren, dus vele vooral professionele beleggers zijn hier heel blij mee: geld verdienen als de koersen stijgen, maar ook als ze dalen. Dat kan met opties en die hoeven bij juist gebruik helemaal niet zo risicovol te zijn als er soms wordt gezegd.

Wordt vervolgd…